شهر و منطقة “بیت المقدس“ که در زبان عبرانی “اورشلیم“ نام دارد دارای قدمت دیرینه می‌باشد که به سه هزار سال قبل از میلاد می‌رسد.
منطقه بیت المقدس که جزیی از سرزمین فلسطین است در اوائل هزاره سوم ق.م در معرض موج عظیمی از مهاجرت عربهای سامی واقع گردید و کنعانیان برای اولین بار در این منطقه اسکان یافتند و شهر یُبوس را در محل فعلی بیت المقدس بنا نهادند.
در سال 1184 ق.م قوم فیلیسطن این منطقه را از دست کنعانیان خارج ساختند.
فلسطین سرزمین پیامبران است، در این ناحیه رسولان توحیدی دین حنیف را تبلیغ می‌کرده‌اند حضرت ابراهیم (علیه السلام) و پس از ایشان، حضرت لوط (علیه السلام) در این سرزمین مقدس تبلیغ می‌کردند و در همانجا از دنیا رفتند و در “کفر بریک“ در یک فرسخی مسجد الخلیل دفن گردیدند،و می‌گویند مقبرة شصت پیامبر در این منطقه می‌باشد.
حضرت یعقوب علیه السلام و فرزندانش نیز در این منطقه سکونت داشته‌اند و بعد از آن بدنبال فرمان خداوند به حضرت موسی (علیه السلام)، بنی اسرائیل به این منطقه کوچ نمودند.

حضرت داود (علیه السلام) در سال هزار قبل از میلاد شهر بیت المقدس را مرکز حکومت خویش قرار داد. و بنای معروف هیکل را شروع نمود.
بعد از درگذشت حضرت داود فرزندش حضرت سلیمان علیه السلام وارث پیامبری و سلطنت وی‌ شد.
بعد از درگذشت حضرت سلیمان (علیه السلام) در سال 586 ق.م بخت النصر دوم پادشان کلدانی به فلسطین یورش برد و بیت المقدس را فتح کرد و آن را ویران نمود و هیکل سلیمان را آتش زد و 50 هزار نفر از یهودیان را اسیر کرده و به بابل فرستاد.
پس از آن بیت المقدس بدست بابلیها افتاد که تا سال 538 ق م بر فلسطین حکومت می‌کردند در سال 538 ق.م بیت المقدس به تصرف ایرانیها درآمد، تا سال 333 ق.م که اسکندر مقدونی فلسطین را مورد یورش قرار داد و آنرا تابع یونان نمود.
در سال 198 ق.م فلسطین تحت فرمانروایی سوریه درآمد.
در سال 167 ق.م مکابیان به رهبری یهودا، قدس را تصرف کردند که سرانجام به دست رومیان منقرض شدند. رومیان در طول حکومت خود یهودیان را تحت فشار قرار دادند و آنان را مجبور به خروج از فلسطین کردند، یهودیان در خارج از فلسطین به تجدید قوی و جمع‌آوری نیرو مشغول بودند که با ظهور حضرت مسیح (علیه السلام) مانعی در برابر آنان ایجاد شد.
تا سال 614 م با وجود مشکلاتی که یهودیان در برابر حضرت عیسی (علیه السلام) و دین او ایجاد کرده بودند این دین گسترش یافت و در این سال خسرو پرویز ساسانی بر بیت المقدس یورش برد و به تحریک یهودیان آثار مسیحیان در این شهر را نابود کرد.
در سال 629 م هراکلیوس امپراطور روم بیت المقدس را از سپاهیان ایران پس گرفت.
با ظهور اسلام در 100 سال نخستین عهد اسلامی این شهر مورد منازعه اسلام و مسیحیت و ایران و گروههای مختلف مسلمانان بود.
600 سال بعدی تقریباً این شهر کم حادثه بود در سال 1247 ه.ق ابرهیم پاشا (حکومت عثمانی) این شهر را فتح کرد و در سال 1296 این شهر به اشغال نیروهای انگلیسی درآمد ولی بعد از آن توطئه‌ای به اجراء درآمد که طی آن غاصبان صهیونیست قبله نخستین مسلمین و سومین شهر مقدس جهان اسلام را به تصرف درآوردند.
بیت المقدس شامل دو بخش قدیم و جدید است که بخش شرقی یا قدیمی هنوز در داخل باروهای کهن محصور است و 144000 متر مربع مساحت دارد، بیت المقدس قدیم آخرین بار در زمان عثمانیان بازسازی شد مسجد الاقصی، قبة الصخره و مسجد الصخره در جنوب شرقی بخش قدیم واقع است که مجموعة آنها را حرم شریف می‌گویند دروازه شرقی حرم دروازه طلایی نام دارد که حرم را به کوه زیتون یا کوه طور وصل می‌نماید دروازه جنوبی با شهرهای بیت لحم و الخلیل ارتباط می‌یابد.

علت علاقه مسلمین به بیت المقدس:
آثار تاریخی بیت المقدس بیانگر ارزشها، خاطره‌ها و نشانه‌های عرفانی و دینی این شهر است و حضور شکوهمند مسلمانان را در آن ظاهر می‌سازد.
مسلمانان صدر اسلام این مکان را مقدس و مبارک می‌دانستند و بدلیل آنکه چندین سال به سوی آن نماز می‌خواندند، یک تعلق عاطفی معنوی به آن داشتند و از این جهت گرایش‌های اعتقادی خود را به این سرزمین با ایجاد گنجینه‌های نفیس که در رأس آنها مسجد الاقصی و قبة الصخره درخشندگی دارد، بروز دارند. البته این بناها در طول اعصار و قرون دیگر بطور مکرر بازسازی شده است.
توجه به این شهر توسط مسلمین که در رشد مجامع دینی، مسجد، مدارس و ... تجلی یافته از جهات دیگر نیز بوده است و آن معراج پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) از این مکان می‌باشد که خاطره آنرا با ساختن بناهایی بنام “مقام“ و “قبه“ محفوظ داشته‌اند، یاد انبیاء را که در این پایگاه نماز گزارده و صدای توحید داده‌اند با محرابها و دروازه‌ها ماندگار کرده‌اند.
و همچنین مسلمانان بنابر احادیث منقول از اهلبیت (علیهم السلام) عقیده دارند: عرضه داوری الهی و صحنه قیامت در بیت المقدس صورت می‌گیرد و بناهایی چون “قبة السلسله“، “قبة الصور“ و “باب الرحمة“ بر این باور بوجود آمده‌اند و این موضوع موجب آن شد تا قبرستان محلی بیت المقدس از گورستانی محلی فراتر رود و حتی بسیاری از بزرگان و معاریف و حکام مسلمان وصیت می‌کردند که در این مکان دفن شوند.
منبع: پایگاه حوزه